Dwarskracht door zijslip
De wielen van een auto staan altijd min of meer rechtop. Zijdelingse krachten worden bij auto’s en dergelijke voertuigen voor het overgrote deel opgewekt door zijslip. Voor een motorfiets is zijslip niet de belangrijkste bron van zijdelingse krachten, zie het volgende onderdeel 5.2.4.3.
Figuur 19. Dwarskracht door zijslip.
We bekijken het mechanisme waarbij een motorfietsband dwarskrachten op het wegdek overbrengt door zijslip. De berijder van de motorfiets in figuur 19 rijdt rechtop. Hij wil een bocht naar links beginnen. Daartoe draait hij zijn stuur enigszins naar rechts (tegensturen, in het Engels: counter steering) en de motorfiets begint naar links helling aan te rollen (het mechanisme daarvan behandelen we elders).
Als de motorrijder zijn stuur naar rechts draait, ontstaat de situatie in het midden van figuur 19. We kijken bovenop het voorwiel en zien daar doorheen het contactvlak tussen voorband en wegdek. We zien daar de rijrichting, de rode pijl. Doordat het stuurnaar rechts is gedraaid, draait ook het voorwiel naar rechts, er ontstaat een drifthoek, de ‘Drifthoek’ in de figuur.
We volgen de lotgevallen van een stukje rubber ‘R’ op het midden van het loopvlak van de band, op zijn weg van punt A via B naar C. Als het stukje rubber in A is aangekomen zal het zich in een rechte lijn naar C willen bewegen. Daartoe moet het over het wegdek schuiven, van rechts van de rode rijrichting naar de linkerkant ervan. Bandrubber hecht aan het wegdek en verzet zich tegen schuiven. Daardoor volgt het stukje bandrubber de weg A-B, de band begint te vervormen rond het contactvlak, dat de getekende boonvorm aanneemt. Doordat de elastische krachten die de neutrale bandvorm willen behouden het uiteindelijk winnen van de hechtingweerstand van het bandrubber, zal het stukje bandrubber over B-C weer naar de bandmiddenlijn bewegen. Bij de beweging dwars op de rijrichting, van A naar B en daarna terug van B naar C, brengt het stukje rubber door hechting zijdelingse krachten op het wegdek over. In het rechter deel van figuur 19 zie je een grafiek van de lokale dwarskrachten door hechting en de dwarskracht per saldo.