Kühn Analyse motorongevallen

Het rapport heet voluit:
Dr.-Ing. Matthias Kühn, An analysis of motorcycle accidents, Compact Accident Research, Unfallforschung der Versicherer GDV
 

Je kunt het rapport van Kühn inzien en downloaden op de website van het onderzoeksinstituut van de verzamelde Duitse verzekeraars, GDV

Het aantal verkeersdoden in Duitsland daalde tussen 1991 en 2006 met 55%. Voor motorrijders was dat 20% en voor de bestuurders van andere motorvoertuigen 61%. Om te kijken of deze scheefgroei kan worden bijgedraaid heeft het Instituut voor Ongevalonderzoek van het verbond voor verzekeraars in Duitsland, in samenwerking met de Universiteiten van Berlijn en Dresden onderzoek gedaan naar het ongevalrisico van Duitse motorrijders

Men deed diepteonderzoek naar motorongevallen in de deelstaat Sachsen, omdat deze representatief voor geheel Duitsland bleken. In Sachsen deden zich van 2004-2006 12.000 ongevallen met motorfietsen voor. Men selecteerde wegdelen die opvielen door het disproportioneel grote aantal ongevallen en vergeleek ze (vorming controlegroep) met soortgelijke wegdelen die niet zo opvielen. Op plaatsen waar veel motorongevallen plaatsvonden trof men vaak de volgende omstandigheden aan. Op de buitenweg waren dat hobbels (verticale curven in het wegdek), korte opeenvolgingen van bochten en wegdelen met grote dwarshelling over enige lengte. In de stad vond men vooral schade aan het wegdek en wegdelen waar de tram de rijbaan met ander verkeer deelde.

Aan de voertuigkant werden meer dan 1300 sets gegevens van ernstige ongevallen uit de database van de verzamelde verzekeraars geselecteerd. Daarnaast werden motorrijders ondervraagd met behulp van een vragenformulier op internet. Men kreeg bijna 5300 volledig ingevulde formulieren terug. De enquête leverde de volgende resultaten op. De motivatie om motor te rijden verschilt met het type motorfiets dat men rijdt. Bijna de helft van de ondervraagden rijdt vanwege de dynamische eigenschappen van de motorfiets (bochten rijden en acceleratie), vooral onder berijders van sportmotoren, hoewel de topsnelheid van de motor maar voor 8% relevant is. Een tweede motivatie is de vrijheid die men ervaart (veel chopperrijders).

Kühn c.s. geven een overzicht van een aantal veel voorkomende vormen van ongevalverloop en geven daarbij maatregelen ter zake.
Eenzijdige ongevallen in bochten op buitenwegen

- aan de buitenzijde van bochten obstakels verwijderen,

- motorvriendelijke passieve veiligheden aanbrengen.
Eenzijdige ongevallen in bochten binnen de bebouwde kom

- reparatie van schade aan het wegdek,

- verbetering van de belijning (speelt vooral in het donker),

- snelheidbeperkingen met strikte handhaving.
Eenzijdige ongevallen door beschadigd wegdek

- reparatie van schade aan het wegdek,

- opleiding van motorrijders in de noodstop, promotie van motorfiets-ABS.
Voorrangskwesties op kruispunten en bij in/uitritten binnen de bebouwde kom

- geen parkeerplaatsen vlak bij kruisingsvlakken (afdek kwesties),

- verbetering opleiding beginnende bestuurders (vooral in het donker).
Voorrangskwesties op kruispunten en bij in/uitritten op buitenwegen

- controleer kruispunten op herkenbaarheid, begrijpelijkheid en uitzicht,

- zichtbelemmeringen verwijderen,

- snelheidsbeperking en handhaving (met name voor motorrijders op de voorrangsweg).
Botsing met afslaand verkeer in dezelfde rijstrook en afslaande tegenliggers binnen de bebouwde kom

- afgezonderde rijstrook voor afslaand verkeer aanleggen

- potentiële botspartners bewust maken van motorrijders.
Kop-staartbotsing op kruispunten, splitsingen en op een helling binnen de bebouwde kom

- in opleiding meer aandacht besteden aan de noodstop

- promotie van motorfiets-ABS.
Aanrijding met medeliggers die van rijstrook wisselen

- training van aandachttechnieken voor motorrijders en potentiële botspartners.
 

De onderzoekers vonden geen invloed van leeftijd, jaarkilometrage, de vermogen-gewichtverhouding van de motorfiets en het aantal verkeersovertredingen op de kans een ongeval van een bepaald type te krijgen. Motorrijders die een ongeval hebben gehad schatten zichzelf capabeler in en omschrijven hun rijstijl als meer "sportief" dan motorrijders die geen ongeval hebben gehad. Motorrijders die een ongeval hebben gehad maakten de laatste drie jaar aanmerkelijk meer verkeersovertredingen dan motorrijders zonder. De ongevalkans is duidelijk lager als men een motorfiets met ABS rijdt. Motorfietsen (en vooral sportmotoren en off-roadmotoren) waaraan gesleuteld is ziet men vaker een ongeval krijgen. Men vond een correlatie tussen de vermogen-gewichtverhouding van de motorfiets en de letselernst: alleen bij motorfietsen met een verhouding kq/kW van minder dan 2,75 liepen berijders ernstiger letsel op.

Het onderzoek leverde een duidelijk beeld van ongevallen met motorfietsen op. Motorrijders moeten potentiële fouten van andere verkeersdeelnemers deel laten uitmaken van hun beslissingen. Niet iedere verkeersdeelnemer schat de dynamiek en de aanmerkelijke acceleratie van een motorfiets goed in. Daarom zijn opleidingen die zich concentreren op de mentale kanten van motorrijden en niet op motorische vaardigheden heel belangrijk. Het aanleren van anticiperend rijgedrag zou daar onderdeel van moeten uitmaken. Motorfiets-ABS is een belangrijk veiligheidssysteem voor motorfietsen.