Winkelbauer ABS op de motor!

In 2003 financierde de Europese Commissie het project “Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost-Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making”, met het acroniem Rosebud.

Het project leverde onder meer het hier behandelde rapport uit 2005 op. In dit rapport behandelt Martin Winkelbauer van (destijds) het Oostenrijkse Kuratorium für Verkehrssicherheit (KfV) de wenselijkheid alle motorfietsen met ABS uit te rusten.

De bijdrage van Winkelbauer in het rapport van Rosebud heet voluit:

Martin Winkelbauer, Austrian Road Safety Board (KfV), Rosebud WP4 – Case Report, Anti-lock braking systems for motorcycles, May 2005.

Je kunt het rapport met de bijdrage van Winkelbauer hier inzien en downloaden: Rosebud

Winkelbauer overweegt dat ABS aan de ene kant buitengewoon gunstig werkt bij het verminderen van motorfietsongevallen, zowel in aantal als in ernst. Aan de andere kant is ABS relatief duur en mede daarom nog niet erg populair bij motorrijders. Hij concludeert dat, omwille van de verkeersveiligheid, maatregelen genomen moeten worden om ABS voor motorfietsen te promoten en de bereidheid van consumenten te vergroten om in ABS te investeren.

Duurdere motorfietsen zijn vaak al standaard uitgerust met ABS; de prijs van het ABS is een relatief klein deel van de totale aanschafwaarde van de motorfiets.
Winkelbauer vond de redenen waarom motorrijders geen motorfiets met ABS kopen:
- ABS is niet beschikbaar voor het merk en type motorfiets dat gekocht wordt,
- gebrek aan kennis van het veiligheidspotentieel van ABS,
- de prijs,
- negatieve mening over ABS.

Voor het promoten van veiligheidsvoorzieningen aan een voertuig kan een belastingvermindering doelmatig zijn.

ABS

Een anti-blokkeer inrichting (ABS) is een zeer doelmatige tegenmaatregel voor verkeerd gedrag van de motorrijder in noodgevallen. Hoe geringer de beschikbare stopafstand voor een noodstop, hoe groter de noodzaak hard te remmen. Naarmate de stopafstand de beschikbare remweg benadert of deze zelfs overschrijdt (een botsing kan niet meer worden vermeden door remmen), neemt de kans toe dat de motorrijder slachtoffer wordt van de schrikreactie (zie 5.1. Schrikreactie op deze website).

De motorrijder:

- bevriest en remt niet,

- stampt alleen de achterrem vast en remt volstrekt onvoldoende,

- overremt de voorrem, blokkeert het voorwiel en valt of

- overremt de voorrem zonder voorwielblokkade en slaat over de kop.

Bij relatief korte “sportmotoren”, die een grote verhouding tonen tussen de hoogte van het zwaartepunt en de wielbasis, komt het nogal eens voor dat de motorrijder door te hard in de voorrem knijpen over de kop slaat (ongecontroleerde “stoppie”).

Stoppie. Bron afbeelding: internet.

Is de overlevingsreflex eenmaal gestart, dan kan de motorrijder deze niet meer beinvloeden. Pas na verloop van enige tijd krijgt de motorrijder het commando over zijn eigen handelen terug, maar dan is het in vrijwel alle gevallen al te laat.

Veel motorrijders zijn zich bewust van het gevaar van overremming en de daarbij behorende valpartij. Ze laten een enorm “veiligheidsgat” tussen het beschikbare rempotentieel van de motorfiets en de remvertraging die ze actueel realiseren. Winkelbauer houdt het er op dat de gemiddelde motorrijder maar 60% van het vertragingspotentieel benut, zie voor andere getallen de overige rapporten in dit hoofdstuk op deze website (2.4.3.1. Gwehenberger t/m 2.4.3.14. Moore).

Het heilzame effect van ABS

Winkelbauer haalt het werk van Sporner en Kramlich aan (zie 2.4.3.3. en 2.4.3.4. op deze website). Bij 610 onderzochte meerzijdige ongevallen tussen een auto en een motorfiets zou in 93% van de gevallen met ABS het ongeval zijn vermeden of de ernst van het ongeval verminderd. Bij enkelzijdige ongevallen had ABS in 40% van de gevallen dit resultaat gehad. In heel Duitsland zou 8 tot 10% van alle ongevallen met dodelijke afloop of ernstig letsel kunnen worden vermeden.

Kosten / baten analyse

Voor Oostenrijk kwam Winkelbauer tot de volgende tabel, die was bedoeld om fabrikanten en dealers van motorfietsen in staat te stellen bij de Oostenrijkse Minister van Financien gedocumenteerd een belastingreductie op motorfiets-ABS te bepleiten.
 

Tabel naar het voorbeeld op bladzijde 21 van het rapport van Winkelbauer