Roll ABS CBS en remassistent

------------------------------------------------------------------------------------

Bij de figuur:

Voorbeeld van een ongeval waarvoor Roll c.s. de effecten berekenden van toenemende mate van remassistentie.

In het besproken ongeval botste een motorrijder met 53,12 km/u op de botspartner. De kinetische energie daarbij wordt op 100% gesteld.

Bij inzet van een ABS en alleen remmen aan het voorwiel daalt de botssnelheid naar 34,93 km/u en de kinetische energie naar 43,23%.

Met ABS en remmen met beide remmen wordt dat 22,45 km/ u en 17,87%.

Bij een remassistentiesysteem van ABS, CBS en remassistent 18,92 km/u en 12,68%.

Met ABS, CBS en een remassistent die ook het gas sluit en de remmen aanlegt bij dreigend gevaar ten slotte wordt dat 7,82 km/u en 2,17%.

Voorwaar spectaculaire beloften voor de toekomst!!!

------------------------------------------------------------------------------------

ABS op motorfietsen begint in de markt een welverdiende plaats te veroveren. Gedetailleerd onderzoek naar de doelmatigheid van ABS in verschillende ongevalscenario’s is echter nog niet veel gedaan.

In het door de EU gefinancierde SIM Project (Safety in Motion) is een analyse gemaakt van ongevalscenario’s met gemotoriseerde tweewielers (GT). Uit een database selecteerde men 51 ongevallen met GT die in aanmerking kwamen voor evaluatie van het nut van geanvanceerde remsystemen.

Van die ongevallen werden gegevens bepaald als bijvoorbeeld aanvangssnelheid en botssnelheid, afstand van het punt waarop werd gevallen tot de botslocatie, remafstand, gemiddelde remvertraging, aard en toestand wegdek en weersomstandigheden.

Vervolgens werd bij deze scenario’s bepaald wat er zou zijn gebeurd als de GT was uitgerust met (combinaties van) geavanceerde remsystemen:
- vormen van ABS,
- vormen van geïntegreerde remsystemen,
- vormen van remassitentie en
- ADAS, een rijders-assistentiesysteem.

Het rapport van het onderzoek heet voluit:
Dr. Georg Roll, Oliver Hoffmann, Continental AG, Division Chassis & Safety, Germany, Jens König, DEKRA Automobil GmbH, Germany, Effectiveness evaluation of anti lock brake systems (ABS) for motorcycles in real-world accident scenario’s
... dat je kunt inzien en downloaden van de site van de NHTSA

Hier vind je het EU SIM project op de website van deEuropese Commissie

Roll c.s. vonden dat een enorme vooruitgang geboekt kan worden (in reductie van aantallen ongevallen en vermindering van de letselernst). Installatie van een simpel twee kanaals ABS alleen bijvoorbeeld zou leiden tot het vermijden van 50% van de onderzochte ongevallen. Als de berijder zich maar bewust is van de bescherming die dit systeem hem al biedt, zal hij, mits hij leert te vertrouwen op de werking ervan, hard leren remmen met beide remmen.

Uit de natuurkundige wetten volgt dat de schadelijke effecten van een botsing toenemen met de kinetische energie van ons botsende lichaam. Omdat de kinetische energie toeneemt met het kwadraat van de snelheid [snelheid 2 respectievelijk 3 keer zo hoog, dan energie 4 keer en 9 keer zo hoog, redactie Mosac.eu], is het levensreddende en letselverminderende effect van een winst van 50 en ook 40% in botssnelheid zeer waardevol.

In bijna alle meerzijdige ongevallen lijkt de oorzaak te zijn dat een automobilist de GT niet op tijd herkende of zijn snelheid niet juist inschatte.
Een ongevaltype dat nogal eens voorkomt is een autorijder die wil keren en de achteropkomende GT niet voor laat gaan. Een ander type zwaar ongeval is de automobilist die op een kruising links- of rechtsafslaan zonder de GT voor te laten gaan die met grote snelheid nadert op de kruisende weg.
In al deze ongevallen is de snelheid van de auto laag en de ernst van het ongeval varieert met de snelheid van de GT die op de auto inrijdt.

In 43% van de ongevallen valt de GT vóór de botsing met de auto, door te hard remmen.

Electronische remsystemen

Een standaard ABS vermindert de gevolgen van GT ongevallen aanmerkelijk, door aan de ene kant te zorgen dat de GT niet valt en manoeuvreerbaar blijft en aan de andere kant door de remvertraging over de gehele remweg te vergroten doordat optimaal geremd wordt.

Een geïntegreerd remsysteem (CBS) kan bij grote schrik zorgen dat met beide remmen wordt geremd, ook als de rijder maar één bedieningselement gebruikt. Rijders slagen er niet in de ideale remkrachtverdeling over voor- en achterwiel te benaderen. Een geïntegreerd remsysteem kan dat wel.

Een remassistent kan in de eerste fase van een noodstop de remdruk aan beide remmen extreem snel opvoeren tot het optimum, waarmee kostbare meters remweg worden gewonnen. Ook in gevallen waarin de rijder er niet in slaagt optimaal te remmen, met gebruikmaking van het volle voorhanden grippotentieel, kan een remassistent corrigerend optreden.

Bij een andere assistentiefunctie kijkt een systeem voor de motorfiets uit middels infrarood, radar en camer’s. De sensoren kunnen de ontwikkeling van een gevaarlijke situatie vroeg ontdekken en dus kostbare reactietijd sparen. Het systeem kan de rijder waarschuwen, of zonder diens tussenkomst zelfstandig in actie komen. In het laatste geval zou het systeem bij een GT alleen het gas mogen sluiten en de remmen alvast aanleggen. De rijder wint ook hier kostbare reactietijd en stopafstand [de stopafstand is de som van de reactieweg en de remweg. De reactieweg is de afstand die de GT rijder aflegt in de tijd die hij nodig heeft van herkennen van het gevaar tot daadwerkelijk beginnen te remmen, Redactie Mosac.eu].

Roll noemt bij de bekende voordelen van ABS nog dat, bij een kruisende potentiele botspartner, of bijvoorbeeld een auto die op de weg vóór de GT wil keren, de GT door de grotere remvertraging later op de plek van de botsing aankomt. De kruisende botspartner kan dan al uit de weg zijn gereden, zodat de GT erachter langs kan rijden zonder botsing. Verder heeft de GT rijder door deze tijdwinst wellicht meer gelegenheid te stoppen met remmen en langs de potentiele botspartner te sturen.

Bij een gecombineerd systeem van ABS, CBS en remassistent komen daar nog wat voordelen bij. Wanneer de GT rijder zijn noodstop begint, wordt dit door de remassistent herkend, die de remmen in de kortst mogelijke tijd zal aanleggen en de remdruk in het systeem ophogen totdat optimaal wordt geremd, ook in de lastige eerste fase van de remming. Hiermee wordt, zo stelt Roll, minstens 200 ms reactietijd gewonnen. De remassistent zal aarzelend remgedrag van de rijder corrigeren, waardoor de theoretisch maximale remvertraging daadwerkelijk wordt gerealiseerd.

Als een assistentiesysteem óók nog een dreigende botsing voorspelt en al het gas sluit en de remmen aanlegt in afwachting van de (vervroegde!) reactie van de rijder, dan realiseert het hele systeem buitengewoon spectaculaire winst in reactietijd en remvertraging.

Conclusies

De grote meerderheid van de GT rijders gebruikt het volle potentieel van hun remsysteem niet, omdat ze bang zijn voor de gevolgen van een (voor)wielblokkade. De vereiste concentratie op twee remcircuits vormt een groot probleem en zorgt er waarschijnlijk voor dat rijders de mentale capaciteit missen voor de beslissing op te houden met remmen en een uitwijkmanoeuvre te beginnen.

De geringe remvertraging in een noodgeval doet vermoeden dat rijders moeite hebben met het snel aanleggen van de remmen en het remmen in de buurt van de volle capaciteit van hun remsysteem.

Een belangrijke taak van ABS is het benutten van het volle grippotentieel tussen banden en wegdek en daarnaast de stabiliteit van de GT bewaren. Nog belangrijker achten Roll c.s. het vertrouwen dat het systeem de rijder geeft om zo hard mogelijk te remmen, met beide remmen of, in geval van een CBS, met alleen de handrem. De berekeningen van Roll tonen aan dat het heel belangrijk is letterlijk nog geen honderdste seconde te verliezen bij het zo hard mogelijk remmen vanaf het eerste begin. Zelfs een besparing van 200 of zelfs 100 ms. scheelt al aanzienlijk in de remweg en de botssnelheid aan het einde daarvan.

ADAS kan in een meerderheid van ongevallen met GT automatisch een tijdige beslissing nemen voor het maken van een noodstop. Vanwege de extreem korte reactietijd kan ADAS heel nuttig zijn in een “sudden cut in” waarbij een verkeersdeelnemer plotseling en onverwacht het pad van de GT kruist en waarbij er zeer weinig tijd en ruimte resteert voor een noodmanoeuvre.